بازنمایی غرب در گفتمان سیاسی مرتضی مطهری براساس رویکرد پسااستعماری
Authors
Abstract:
نحوهٔ برخورد با غرب از مهمترین مؤلفه‌های مهم فضای اندیشهای ایران است. انقلاب اسلامی یکی از محصولات همین دغدغهمندی اندیشهای میباشد. مطهری بهعنوان یکی از مهمترین ایدئولوگ‌های انقلاب کوشید تا در مقابله با پارادایم غزب‌زدگی با ایجاد ساز و برگی نوین برای باورها و اصول دینیِ سنتی، زمینه‌ای فراهم کند که دین اسلام توان رقابت با ایدئولوژی‌های غربی را داشته باشد. او می‌خواست از این راه ایمان جوانان را در مبارزه با سکولاریسم حفظ کند. در این مسیر، با خلق معناها و مضامین جدیدی که برگرفته از عناصر سنتی، مذهبی، اسطورهای و مدرن بود به بازنمایی غرب پرداخت. در این مقاله سعی شده تا با بهره‌گیری از آموزههای مطالعات پسااستعماری در باب غیریت و دیگری‌سازی بهعنوان چارچوب نظری و روش تحلیل گفتمان لاکلا و موفه به‌مثابهٔ روش، به این سؤال پاسخ داده شود که غرب در گفتمان سیاسی مطهری چگونه بازنمایی می‌شود؟ یافته‌های این مقاله مبیّن آن است که مطهری از طریق مکانسیم بازنمایی و غیریت‌سازی به ترسیم یک مرز هویتی میان «ما»ی ایرانی و «دیگری» غربی پرداخته و به تولید تصویری از غرب اقدام کرد که واجد دال‌هایی چون امپریالیست، استثمارگر، شیطان، ظالم، مستکبر، طاغوت و ظلمت است. این مقاله، بر اساس منطق هم‌ارزی، تفاوت غرب را در رویه‌های «استعماری» و«ضدیّت با دین» در گفتمان مطهری بررسی کرده و چگونگی برجسته‌سازی «خود» و حاشیه‌رانی بازنمایی غرب به‌مثابهٔ «دیگری» را نشان می‌دهد.
similar resources
بازنمایی غرب در گفتمان سیاسی علی شریعتی
نحوه مواجهه با غرب یکی از مولفههای اصلی فضای اندیشهای ایران است که وقوع انقلاب اسلامی ایران نیز محصول همین دغدغهمندی می باشد. شریعتی در قالب پارادایم نقد غربزدگی سعی داشت تا با خلق معناها و مضامین جدید برگرفته از عناصر سنتی، مذهبی، اسطورهای و مدرن به ارائه تصویری از غرب در چارچوب گفتمان سیاسی خود بپردازد که دارای جلوهای متمایز از قبل باشد. در این مقاله از آموزههای مطالعات پسااستعماری و ...
full textجایگاه آیات قرآن در تکوین تفکر سیاسی آیت‌الله مرتضی مطهری
آیت‌الله مطهری فیلسوفی در حوزۀ حکمت متعالیه بود که پس از مدتی، به عرصۀ سیاست گام نهاد و به صورت معتنابهی به آیات سیاسی قرآن‌کریم استناد کرد (تاریخچه)، موضوعی که در تحول اندیشه او از کلام به فلسفۀ سیاسی و سپس به نظریه‌پردازی‌سیاسی، مورد توجه قرار نگرفته (پیشینه) و درنتیجه، چنین فرایندی و کاربرد آیات قرآنی در آن، همچنان مبهم باقی مانده است. (مسئله) لذا این پرسش مطرح است که نقش آیات قرآن ...
full textبازنمایی غرب در گفتمان اسلامِ احیاشده
امام خمینی (ره) رهبری انقلاب اسلامی در ایران را به‌عهده داشت که تأثیرات گسترده‌ای بر منطقه خاورمیانه اسلامی و جهان اسلام داشته است. در «گفتمان اسلامِ احیاشده» که او به شکل‌گیریِ آن کمک کرده و در چارچوبِ آن سخن می‌گوید، غرب، به‌شیوه‌ای منحصربه‌فرد، بازنمایی و درواقع، غیریت‌سازی شده و تفاوت‌های ذاتی‌اش با شرق و اسلام مشخص شده است. در این مقاله، با بررسی موردیِ آرای امام خمینی (ره) و آیت‌الله مطهری، ن...
full textحدود اختیارات حکومتی فقیه در نگاه تطبیقی به آرای سیاسی شیخ مرتضی انصاری و مرتضی مطهری
پس از استقرار نظام جمهوری اسلامی در ایران، مسأله‌‌ی پذیرش "ولایت عامّه‌‌ی فقیه" در برابر عدم ولایت یا ولایت محدود فقیه از سوی فقها و اندیشمندان، همواره بهعنوان محل بحث و مشاجره در محافل علمی و سیاسی میباشد. از جمله مهمترین آن‌‌ها شیخ مرتضی انصاری و مرتضی مطهری هستند. نوشتار حاضر با نگاهی تطبیقی و رجوع به آرای این دو، با به‌‌کارگیری روش تحلیل محتوای کیفی، به اثبات پذیرش اختیارات حکومتی برای...
full textبازنمایی غرب در گفتمان اسلام ِ احیاشده
امام خمینی (ره) رهبری انقلاب اسلامی در ایران را به عهده داشت که تأثیرات گسترده ای بر منطقه خاورمیانه اسلامی و جهان اسلام داشته است. در «گفتمان اسلامِ احیاشده» که او به شکل گیریِ آن کمک کرده و در چارچوب آن سخن می گوید، غرب، به شیوه ای منحصربه فرد، بازنمایی و درواقع، غیریت سازی شده و تفاوت های ذاتی اش با شرق و اسلام مشخص شده است. در این مقاله، با بررسی موردیِ آرای امام خمینی (ره) و آیت الله مطهری، ن...
full textMy Resources
Journal title
volume 10 issue 4
pages 23- 51
publication date 2018-09-23
By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.
Keywords
Hosted on Doprax cloud platform doprax.com
copyright © 2015-2023